Ναυσιπλοία στην Ελλάδα

Η ναυσιπλοΐα στις ελληνικές θάλασσες είναι σε γενικές γραμμές πιο εύκολη από ότι σε άλλα σημεία του πλανήτη, καθώς υπάρχουν πολλοί φάροι και σημεία αναφοράς, η ομίχλη είναι σπάνιο φαινόμενο και η ορατότητα είναι συνήθως εξαιρετική. Επιπλέον, τα σκάφη μπορούν να φιλοξενηθούν στα περισσότερα ελληνικά λιμάνια έχοντας  τη  βοήθεια ενός δικτύου ραδιοσυχνοτήτων. Βοήθεια προς τα σκάφη παρέχεται από το κέντρο διαχείρισης ερευνών και διάσωσης του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής στον Πειραιά, το οποίο απαρτίζεται από στελέχη των λιμενικών αρχών.

Το  κέντρο διαχείρισης ερευνών και διάσωσης παρέχει τις παρακάτω συμβουλές  στους ιδιοκτήτες μικρών σκαφών αναψυχής :

Να μην επιχειρούν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις εκτός αν είναι σίγουροι των δυνατοτήτων του σκάφους τους  και των ικανοτήτων ναυσιπλοΐας τόσο των ιδίων όσο και των επιβατών τους.
Να μην ξεκινούν αφού πρώτα δεν βεβαιωθούν ότι :
1) Όλες οι προμήθειες ασφαλείας του σκάφους  τους είναι σε καλή κατάσταση.
2) Η κυρίως και η εφεδρική μηχανή λειτουργούν κατάλληλα και ότι υπάρχουν επαρκή καύσιμα.
3) Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν και αναμένεται να επικρατήσουν στην περιοχή είναι κατάλληλες για το σκάφος .
Να ελέγχουν οποιαδήποτε βλάβη στο σκάφος .
Στη περίπτωση ενημέρωσης από ραδιοφώνου η VHS  επιδείνωσης των καιρικών συνθηκών, να επιστρέψουν στο πλησιέστερο ασφαλές λιμάνι και να έρθουν σε επαφή με τις λιμενικές αρχές.
Να είναι εξοπλισμένοι με όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά ναυσιπλοΐας  όπως προβλέπεται από τη ισχύουσα νομοθεσία.
Όλοι οι περιορισμοί ναυσιπλοΐας , αριθμού επιβατών και οδηγιών πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμοι.
Οι ελληνικές θάλασσες έχουν χαρτογραφηθεί λεπτομερειακά από τις Υδρογραφικές υπηρεσίες του Ελληνικού ναυτικού καθώς και από άλλες αρχές , παρέχοντας έτσι λεπτομερείς χάρτες. Παράλληλα υπάρχουν εξαιρετικά εγχειρίδια και άλλες εκδόσεις σε πολλές ξένες γλώσσες.

Οι άνεμοι στα ελληνικά πελάγη

Ζώνες
Είναι χρήσιμο προκειμένου να εξετάσουμε την πορεία των καλοκαιρινών ανέμων να διαιρέσουμε τις ελληνικές θάλασσες σε 4 ζώνες από Βορρά προς Νότο.

Οι άνεμοι ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των ζωνών αυτών (εκτός από τους καλοκαιρινούς ανέμους -μελτέμια- που είναι ιδιαίτερα ισχυροί, έτσι ώστε να υπάρχουν μεγάλες επικαλυπτόμενες περιοχές με τα ίδια χαρακτηριστικά).

Αναλυτικότερα:

Η ΠΡΩΤΗ ΖΩΝΗ περιλαμβάνει το Ιόνιο Πέλαγος και τις Δυτικές Ακτές της Πελοποννήσου. Κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του καλοκαιριού στο Βόρειο Ιόνιο πνέουν ελαφριοί μέχρι μέτριοι Βορειοδυτικοί (Β.Δ.) άνεμοι, οι «μαΐστροι» που εμφανίζονται νωρίς το απόγευμα και εξασθενούν συνήθως κατά το ηλιοβασίλεμα.

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΖΩΝΗ είναι η θαλάσσια περιοχή που βρίσκεται νότια της Αττικής και ανατολικά της Πελοποννήσου. Πολύ συχνά σ΄ αυτή την περιοχή φυσάει ο νότιος άνεμος «σιρόκος» αλλά η διάρκειά του είναι συνήθως σύντομη. Η θάλασσα στο Βόρειο Τμήμα της ζώνης αυτής προφυλάσσεται από τη στεριά της Αττικής, από τους  ισχυρούς βόρειους ανέμους. Κατά τις αρχές του καλοκαιριού συχνά επικρατεί νηνεμία ιδιαίτερα κατά τη νύχτα ή φυσούν ασθενείς άνεμοι από νότιες γενικά διευθύνσεις, αλλά από τον Ιούλιο μέχρι το τέλος του καλοκαιριού στη ζώνη αυτή υπερισχύουν οι ετησίες (μελτέμια) εκτός από τη Νοτιοδυτική Πελοπόννησο, όπου πνέουν δυτικοί άνεμοι.

Η ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΖΩΝΗ καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου από Βορρά μέχρι Νότο συμπεριλαμβάνοντας τις Σποράδες και τις Κυκλάδες. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού επικρατούντες άνεμοι είναι οι Βορειοανατολικοί (Β.Α.) στο Βόρειο Αιγαίο και οι Βορειοδυτικοί (Β.Δ.) στο Νότιο Αιγαίο. Οι ετησίες (μελτέμια) είναι ασθενέστερες τον Μάιο και τον Ιούνιο, πιο ισχυρές τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, αλλά εξασθενούν τελείως το φθινόπωρο με την ελάττωση του βαλκανικού υψηλού βαρομετρικού. Δεν είναι άνεμοι ψυχροί αλλά συχνά πνέουν συνέχεια επί 3-4 ημέρες σ΄ ένα ηλιόλουστο ουρανό φθάνοντας σε ισχύ τα 6 και κατά περίπτωση 7 με 8 Μποφόρ. Δημιουργούν απότομα κύματα, που ενδέχεται να δυσκολέψουν τα μικρά πλοία αναψυχής, ιδιαίτερα στις θαλάσσιες περιοχές γύρω από την Ικαρία και το Ακρωτήριο του Καφηρέα (Κάβο Ντόρο), βόρεια της ʼνδρου.

Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΖΩΝΗ που αποτελείται από τις θαλάσσιες περιοχές του Β.Α. Αιγαίου, την θάλασσα της Σάμου και της Κω πλησίον των τουρκικών ακτών, επηρεάζεται αρκετά από τις ετήσιες, ιδιαίτερα στα Βόρεια. Όμως, κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του καλοκαιριού, πνέει μια ελαφριά μεταβλητή αύρα στις ακτές του νότιου τμήματος.

Συνιστάται στους ενδιαφερόμενους για περισσότερες λεπτομέρειες, που αφορούν τους ανέμους και τα δελτία ναυτιλλομένων να ενημερώνονται από τις εκπομπές των μετεωρολογικών δελτίων.

Ιόνιο Πέλαγος
Ο άνεμος που πνέει το καλοκαίρι στο Ιόνιο είναι ο ΒΔ «μαΐστρος», ενώ τον χειμώνα εμφανίζεται ο υγρός Σιρόκος, που όταν γίνεται ισχυρός διαρκεί 2 ή 3 ημέρες συνέχεια. Επίσης τον χειμώνα και λιγότερο το φθινόπωρο και την άνοιξη πνέει ο ΒΑ άνεμος της Κεντρικής Μεσογείου «γραίγος» προερχόμενος από την Αλβανία και τη Δυτική Ελλάδα. Δημιουργεί έντονο κυματισμό το χειμώνα αλλά δεν παρατηρείται το καλοκαίρι.

Αιγαίο Πέλαγος
Οι άνεμοι του Αιγαίου που εμφανίζονται κατά τους θερμούς μήνες, δηλαδή από Μάιο μέχρι Σεπτέμβριο, είναι άνεμοι βορείων διευθύνσεων και ονομάζονται ετήσιες ή μελτέμια. Κανονικά η περίοδος των ετησίων αρχίζει περί τα τέλη Μαίου και λήγει περί τα τέλη Οκτωβρίου. Τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο έχουν τις μεγαλύτερες εντάσεις και μέση χρονική διάρκεια από 2 μέχρι 4 ημέρες, χωρίς να παρουσιάζουν κάθε χρόνο την ίδια συχνότητα. Οι άνεμοι αυτοί πνέουν κυρίως την ημέρα από τις 8 το πρωί, μέχρι τις 8 το βράδυ και αποκτούν την μεγαλύτερή τους ένταση γύρω στις 2 το μεσημέρι.

Χαρακτηριστικό τους είναι η αυξομείωση, ενώ εξασθενούν γρήγορα μετά το ηλιοβασίλεμα επανερχόμενοι την αυγή. Στο Β. Αιγαίο είναι ΒΑ άνεμοι, στο Κεντρικό Αιγαίο γίνονται βόρειοι και στο Νότιο Αιγαίο ΒΔ. Στη θαλάσσια περιοχή της Ρόδου τείνουν να γίνουν Δυτικοί, ενώ στον Σαρωνικό και στο Νότιο Ευβοϊκό διατηρούνται ΒΑ. Με την επιρροή της θαλάσσιας αύρας την ημέρα, οι ετήσιες αυξάνονται τοπικά, όπως συμβαίνει π.χ. στην παράκτια ζώνη της Β.Κρήτης. Η μεγαλύτερη ένταση των ετησίων εμφανίζεται στο Ν.Αιγαίο και ιδιαίτερα στην περιοχή των Κυκλάδων.

Το χειμώνα στο Αιγαίο πνέουν οι βοριάδες του Αιγαίου, που φθάνουν μέχρι και τα 8-9 μποφόρ, ενώ μεγαλύτερη ένταση παρουσιάζουν στα στενά του Καφηρέα (Κάβο Ντόρο) και στις Κυκλάδες.

Όσον αφορά τη θάλασσα του Θερμαϊκού, τον χειμώνα πνέει ο τοπικός ισχυρός ΒΔ άνεμος Βαρδάρης, που η έντασή του κυμαίνεται από 6 μέχρι 8 Μποφόρ. Επίσης στη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου κατά το χειμώνα και κυρίως κατά την ψυχρή περίοδο πνέει ο Σιρόκος, άνεμος υγρός με προοδευτική ενίσχυση, συνοδευόμενος από χαμηλά σύννεφα και βροχές. Εμφανίζεται περισσότερο στις νότιες και δυτικές περιοχές του Αιγαίου, αλλά θυελλώδης Σιρόκος δεν παρατηρείται πολύ συχνά.